Co to jest EEG Biofeedback?

EEG Biofeedback inaczej: neurofeedback jest metodą, która umożliwia zmianę charakterystyk własnych fal mózgowych poprzez korzystanie z otrzymanych zwrotnie informacji o przebiegu pracy mózgu. Osoba trenująca poprzez aktywny udział w treningu, uczy się modyfikować wzorzec fal mózgowych.

Skąd pomysł Biofeedback?

Technika Biofeedback sięga swych początków do teorii warunkowania instrumentalnego B. F. Skinnera. Czerpie także z założeń Neala E. Millera wedle, których autonomiczny układ nerwowy [regulujący min.: pracę serca, oddychanie] może w pewnym zakresie podlegać kontroli. N. Miller w eksperymentach badawczych udowadniał, że funkcje AUN można celowo modyfikować.

Czym są fale mózgowe?

Proces bioelektryczny kory mózgowej przejawia się w kilku składowych; odmiennych ze względu na częstotliwość (Hz) oraz amplitudę (µV). Pasmo fal rozciąga się od 0,5 Hz do 40 Hz <. W tej przestrzeni wyróżniamy cztery podstawowe fale produkowane przez mózg: 0,5 – 3 Hz.= Delta, 4-7 Hz. = Theta, 8 – 13 Hz. = Alpha, 14 – 30 Hz. = Beta.

Czy są jakieś ograniczenia wiekowe?

W terapii uczestniczyć może już osoba w wieku 5 lat, górnych ograniczeń nie ma. Zdolność uczestnictwa w treningu zależy od możliwości przyswojenia kontekstu i powiązań sytuacji treningowej.

A Przebieg treningu?

Pacjent podczas treningu korzysta wprost z punktowego zapisu eeg, starając się zauważyć zależności między sferą psychiczną, zachowaniem a czynnością bioelektryczną mózgu. W sposób wolicjonalny(siłą woli) wprowadza korektę uwagi ciągłej i poziomu pobudzenia. Trening polega więc na stałym monitorowaniu funkcji uwagi i stopnia pobudzenia poprzez zapis eeg. Ponadto istnieje tu mechanizm warunkowania instrumentalnego (z wykorzystaniem wzmocnień pozytywnych-dźwięk i obraz), co wyrażana się w formie zmiany prawdopodobieństwa reagowania na specyficzne bodźce. Możemy więc mówić o świadomej płaszczyźnie aktywności, jak też o dostrajaniu się w sposób nieuświadomiony, w wyniku uczenia proceduralnego (co dotyczy także np. uczenia się jazdy na rowerze, chodzenia, pływania, gry na instrumentach muzycznych itp.). W uczeniu proceduralnym informacje nabywane są poprzez bezpośrednie spostrzeganie, doświadczanie oraz dostrajanie do wymagań otoczenia. Pamięć proceduralna zlokalizowana jest w strukturach związanych z układem ruchu, przede wszystkim w móżdżku i w jądrach podstawy (jądrze ogoniastym). Utrzymanie prawidłowego rozkładu fal wiąże się z pojawieniem sygnału oraz odpowiedniej animacji.  Na poziomie ośrodkowego układu nerwowego wskazuje się działanie dwóch mechanizmów: neuromodulacji i długotrwałego  wzmocnienia synaptycznego, long term potentiation (LTP).

A prościej?

Osoba trenująca siedzi wygodnie w fotelu, a przed sobą widzi ekran z grą video. Wizualizacja jest odzwierciedleniem czynności bioelektrycznej mózgu w odniesieniu do wartości normatywnych. Trenując możemy zauważyć w którym momencie nasza uwaga wychyla się w niewłaściwym kierunku lub też moment w którym następuje wzrost napięcia, pobudzenia emocji.

Czy będę miał coś na głowie?

Tak, do przeprowadzenia treningu potrzebujemy elektrod odczytujących pracę mózgu. Oznacza to tyle, że zostaną założone na głowę dwie (wg wskazań) elektory miseczkowe i do uszu przypięte dwie elektrody uszne. Wyprzedzając pytanie- jest to całkowicie bezbolesne i nieinwazyjne! Elektrody są jak antena telewizyjna, która odczytuje sygnał.

Czy można odczytać myśli?

Urządzenie nie ma możliwości odczytywania tak skomplikowanych informacji. Jedynie co zarejestrujemy to stopień pobudzenia tudzież osłabienia korowych reakcji.

Jaki sprzęt?

Korzystamy z urządzeń posiadających wpis do rejestru wyrobów medycznych. Jest to aparatura EEG DigiTrack Biofeedback firmy Elmiko.

A bezpieczeństwo?

Terapia neurofeedback prowadzona przez wykwalifikowany zespół specjalistów jest zupełnie bezpieczna.

Czy dochodzi do stymulowania prądem?

Celem treningu nie jest pobudzanie mózgowia prądem o jakimkolwiek napięciu. Przeciwnie, mózg w sposób ciągły emituje niewielki prąd zapisywany i obrazowany przez urządzenie. Prąd ten to właśnie fale mózgowe zmienne w zależności od stanu psychofizjologicznego pacjenta.

Jaki jest okres trwania terapii EEG Biofeedback?

Wszystko zależy od stopnia złożoności problemu oraz od krzywej uczenia się, czyli względnego tempa przyswajania treści. W przypadku głębokich dysfunkcji terapia jest długoterminowa (np. epilepsja, afazja – aż 80 sesji); (40-60 sesji np. ADHD). Niekiedy jednak wystarczy ok. 20 spotkań aby zauważyć poprawę (względnie drobna trudność u osób zdrowych).

Czy EEG Biofeedback ma coś wspólnego z bioenergoterapią?

NIE. Bioenergoterapia – należy do niekonwencjonalnych, kontrowersyjnych metod terapeutycznych (sprzeczna z wiedzą medyczną). Terapeuta oddziałuje na pacjenta enigmatyczną „bioenergią”, rodzaj swoistego środka leczniczego.

EEG Biofeedback jest metodą zwrotnego ekspediowania informacji o aktywności mózgu. Aparatura EEG Biofeedback pozwala określić poziom aktywacji neuronalnej w granicach pewnych obszarów mózgowia; umożliwia odczytanie aktualnych wzorców fal mózgowych; dając zapis w postaci krzywych EEG, dodatkowo przetworzony  na prosty obraz wideogry, możliwy do odczytu przez osobę trenowaną. W procesie warunkowania instrumentalnego (sprawczego) wzmacniane jest optymalne pasmo [wzorzec] fal mózgowych.
Wymagana jest tu określona reakcja organizmu, za którą uzyskuję się nagrodę.
Inaczej: Jest to uczenie się optymalizacji EEG; w sposób celowany modyfikuje się wzorzec fal mózgowych. Poza podobnym przedrostkiem BIO- bioenergoterapia i biofeedback nie mają nic wspólnego.

Czy terapia jest refundowana przez NFZ?

Terapia biofeedback nie jest refundowana przez NFZ, choć w wykazie procedur medycznych ICD-9 znajduje się pod nazwą inne formy psychoterapii. Inaczej natomiast wygląda sytuacja w Stanach Zjednoczonych, czy choćby w krajach Europy Zachodniej. Tamtejsze systemy opieki zdrowotnej w standardowych pakietach rehabilitacyjnych umieszczają metodę sprzężeń EEG Biofeedback.

Jakie jest stanowisko Ministerstwa Edukacji Narodowej w tej sprawie?

Ministerstwo Edukacji Narodowej sfinansowało zakup najpierw kilkunastu a później ok. 100 aparatów do EEG biofeedback dla poradni psychologiczno- pedagogicznych. Uznano, że należy korzystać z tej formy wspierania rozwoju dzieci i młodzieży także w placówkach publicznych.

Jakie jest stanowisko Kościoła?

W dokumencie Papieskiej Rady Kultury i Papieskiej Rady do Spraw Dialogu Międzyreligijnego pt.: “Jezus Chrystus dawcą wody żywej” (Chrześcijańska refleksja na temat New Age) wymienia się biofeedback wśród sposobów wchodzenia w stany quasimistyczne. Opierając się na nienaukowych opisach, fascynacji cyberspirytualnej Greena (wg, którego można wykorzystać biofeedback jako trampoliny do transpersonalnych stanów świadomości- poprzez zastosowanie specyficznego protokołu), chwytach marketingowych, reklamie typu: supermózg, nieograniczone możliwości etc. dostrzec tu można pewne zagrożenie; ów półprodukt ruchu New Age. Należy jednak odróżnić stosowaną w terapii procedurę prokognitywną, rehabilitacyjną z wykorzystaniem sprzężeń zwrotnych od ideologii utworzonej wokół tej metody -oferującej jakoby nieograniczony potencjał rozwojowy, nie wykluczając zdolności czy manifestacji paranormalnych, co jak zauważa o. Posacki SJ -faktycznie jest (wówczas) aktem religijnym “gnostyckiego” samoubóstwienia, idolatrii. Reasumując: neuroterapia ma na celu poprawę funkcjonowania psychologicznego i/lub neurologicznego. Specjalistyczne ośrodki korzystają z metody pod kątem usprawnień w psychofizjologii pacjenta. Zagrożenie można upatrywać jedynie w nieodpowiednio wykwalifikowanym personelu oraz aparaturze bez właściwych certyfikatów bezpieczeństwa. Natomiast hasła typu: „ nieograniczone możliwości” są wyłącznie chwytem marketingowym. Warto więc wszelako przyjąć postawę nie demonizowania rzeczywistości przed dogłębnym zbadaniem tematu.